کد مطلب:33552 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:44

امروزه آدمیان هنر را به منزله ی تكیه گاه روحی برگزیده اند. و این هنر، در عصر ما جانشین خداوند شده است. زیبایی های خداوندی در زیبایی های هنر بشری خلاصه شده است. آدمیان به منزله ی یك پناهگاه روحی به هنر و زیبایی های خاكی پناه می برند. این پناهندگی ها برد محدودی دارد و به تعبیر قرآن همانند خانه ی عنكبوت است چرا كه از بافته های خود ماست و نیروبخشی و تغذیه اش به شدت محدود است. به همین دلیل این مصنوعات به جای آنكه نشاط جاودانه بیاورند، ملال می انگیزند و به

[صفحه 126]

جای آنكه آدمیان را سرشار كنند، تهی می نمایند و بی پناه رها می سازند.

ایاك و الثقه بنفسك فان ذلك من اكبر مصائد الشیطان (غرر الحكم)

از تكیه زدن بر نفس خود برحذر باش كه این از بزرگترین دام های شیطان است.

این وصف، فقط به هنر منحصر نیست، فلسفه و عرفان كاذب نیز همین گونه اند. این امور یك وصف مشترك دارند: همه ساخته ی ما آدمیان هستند:

باده از ما مست شدنی ما ازو
قالب از ما هست شدنی ما ازو

(مثنوی، دفتر اول، بیت 1812)

اگر باده مستی می آورد، اگر مخدرات تخدیر می كنند، از آن روست كه ما آدمیان ساختمان ویژه ای داریم كه آنها می توانند در ما اثر ببخشند. اگر ساختمان جسمی و روحی ما به نحو دیگری بود، شراب بر ما اثر نمی كرد، همچنانكه در خاك و سنگ اثر نمی كند. بنابراین در واقع مستی بخشی باده نیز معلول خود ماست لذا تكیه كردن بر او، در حقیقت تكیه زدن بر خویشتن است. تمام آنچه از جنس زیبایی های عادی و هنری است، تمام آنچه دست پرورده و مخلوق بشر است، در تحلیل نهایی به همین موضع برمی گردد. این امور متكی به ما هستند و اگر خود تكیه گاه آدمی شوند، پس از مدتی همه فرو خواهند ریخت.

صفحه 126.